Çocuklar İçin Diş Fırçalama Eğitimi

Ülkemizde sağlıklı, kendine güvenen, gülmekten korkmayan bireyler yetiştirmek biz ve anne babaların asli görevidir. Bu hususta kendine güvenen bireyler yetiştirmemiz için öncelikle kendimizi bilinçlendirmemiz gerekir. İyi bir ağız bakımı, bilinçli ebeveynler ile başlar.

Çocuğumuz 6-8 aylıkken, (yani ilk dişler ağızda göründüğünde) temizleme işlemi başlamalıdır. Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan önce dişleri (en azından çiğneme yüzeylerini) temiz bir tülbent y ada gazlı bezi ıslatarak silmek, temizlemek yerinde olur. Okul öncesi çocuklarda diş fırçalama için bir teknik uygulatmak çok zordur. Bu yaşlarda önemli olan, çocuğa diş fırçalama alışkanlığı kazandırmaktır.

Diş fırçası kullanımı süt azı dişlerinin çıkmasıyla (ortalama 2,5-3 yaşında) başlamalıdır.  Diş fırçası yine sabah kahvaltıdan sonra (kreşe giden çocuklar için kreşte eğitimleri eşliğinde) ve akşam yatarken günde iki defa 2,5-3 dk süreyle kullanılmalıdır. Her iyi alışkanlık gibi diş fırçalama alışkanlığı da çocukluk döneminde kazanılacaktır.

Bu alışkanlığı kazandırmanın ilk adımı çalışan anneler için okul öncesi eğitim veren kurumlardır. Günümüz Türkiye’sinin çalışan ailelerinin çocuklarının eğitimi açısından okul öncesi eğitim veren kurumlar önemli bir yer taşır. Çocuklarımızın diş sağlığı eğitimi alması ve eğitiminin takibi açısından öğretmenlere çok iş düşer.

Günde iki defa dişlerimizi fırçaladığımızı düşünürsek sabah kahvaltıdan sonra günün ilk saatlerinde yapılan fırçalama sabah saatlerinin telaşından dolayı atlanır ya da unutulur. Okul öncesi eğitim veren kurumlarda bu olay anneleri yerine öğretmenleri tarafından yapılmalıdır.

Gündelik sabah yapılan kahvaltılarda süt (şekersiz), çay (şekersiz), peynir, yumurta ağız içi ph’ını fazla düşürmeyen, flor ve kalsiyum içeren besinlerdir. Sabah saatlerinde dişlerin fırçalanamadığı taktirde bu besinler dişler için ciddi bir tehdit oluşturmaz.

Öğlen saatlerinde yenilen besinler ağırlıklı olarak şeker ve nişasta içerir. Nişasta içeren besinlere örnek olarak buğday, patates, pirinç, mısır, ekmek, kraker, pasta ve patates cipsi verilebilir. Bu besinler ağızda plak oluşturup ph’ı düşürdüğü için uzun süre ağızda kalması diş sağlığı açısından sakıncalıdır.

Sabah saatlerinde dişlerin fırçalanması atlandıysa öğleden sonra muhakkak fırçalanıp telafi edilmesi gerekir. Bu konuda da asıl sorumluluk okul öncesi eğitim veren kurumlara aittir.

Çocuklar diş fırçalarken çoğu zaman dişlerin görünen ya kolay ulaşılabilen yüzeylerini fırçalar. Oysa çürüklerin önlenmesi için dişlerin ara yüzleri ve çiğneyici yüzeylerini daha iyi temizlemek gerekir. Bu nedenle fırçalamadan sonra öğretmenleri tarafından yapılan kontrol önemlidir.

Anne ve babalardan sıklıkla duyulan yakınmalardan bir diğeri de çocuklarının dişlerini yeterince fırçalamadığıdır. Çocukların ileriki yaşlarda bu alışkanlığı sürdürmesinin en kolay ve etkili yöntemi erken yaşlarda dişlerin fırçalanmaya başlamasıdır. İlk fırçalama girişimleri oldukça zor, hatta başarısız olabilir fakat zamanla bu çocuğunuzun da hoşuna giden bir alışkanlık halini alacaktır. Bu faaliyeti okulda arkadaşları ve öğretmenleri ile birlikte yapan çocuklar diş fırçalamayı sosyal bir eylem olarak kabul edip daha çabuk benimsemektedir. Bu tarz faaliyetlerin devamlılığı alışkanlık yapması açısından da önemlidir.

Okullarda yapılan diş fırçalama eğitiminin yanı sıra aileler de çocuklarını fırçalamaya özendirecek şekilde aşağıdaki uygulamaları gerçekleştirebilirler.

Dt. Hale Hacarlıoğlu